توسعه ویستا، با هسته ویندوز سرور 2003 آغاز شد و آن نیز به نوبه خود با هسته ویندوز XP SP2 شروع شد و نه چندان دور از کار انجام شده روی ویندوز NT غولپیکر.
چه شما ویندوز را دوست داشته باشید چه نداشته باشید، چه به توانایی مایکروسافت در نوآوری ایمان داشته باشید چه نداشته باشید، نمیتوانید تلاشهای بخش تحقیق و توسعه(R&D) غول نرمافزاری را در مورد ویندوز نادیده بگیرید.
سوال این است، همه این کارها برای شما و برای مراکز تجاری سرتاسر دنیا چه مفهومی در بر دارد؟ مزایای آن چیست؟ معایب آن چیست؟ هیچ شکی نیست که ویستا دارای جنبههای مثبت و منفی است، از نصب و مدیریت سادهتر تا ویژگیهای ضد سرقت سختگیرانه، از گرافیکهای سه بعدی ویدئویی پیشرفته تا یک پیشرفت قابل توجه در نیازهای سختافزاری ویدئویی، از هزاران پیشرفت امنیتی تا تجربه کاربر User Account Control مأیوس کننده.
اما تغییرات به وجود آمده در مقایسه با کل مجموعه چشمگیر نیست. در هر حال ویستا آشکارا یک سیستم عامل بهتر از XP است.
اما یک نسخه جدید عمده از ویندوز مایکروسافت چگونه میتواند قابل اجتناب باشد؟ این معمای ویندوز ویستا است. دورنمای ویستا ایجاد زیربنایی برای آینده بود. پس میتوان انتظار داشت که مزایای آن طی زمان آشکار شوند. در حال حاضر، دو ویژگی بارز عبارتند از امنیت و ظاهر آن.
ویندوز ویستا باید در آینده شما حضور داشته باشد؟ برای کمک به شما جهت ارزیابی این پرسش، این مقاله روی بزرگترین نقاط قوت و ضعف محصول مذکور تمرکز میکند. شما قاضی باشید.
در این ستون مجالی یافتیم تا تواناییها و برخی معایب ویندوز جدید شرکت مایکروسافت را برای شما بیان کنیم.
البته این ویندوز تازه وارد بازار جهانی شده و باید کمی صبر کنیم و ببینیم تا کاربران آن که احتمالا به میلیونها نفر میرسند نیز چه نظری در این رابطه دارند.
ظاهر دیداری
بسیاری از منتقدان نرمافزار کلا تصور نادرستی در مورد رابط جدید Aero و زیرسیستم گرافیکی Windows Presentation Foundation (یا WPF، با نام مستعار Avalon) ویستا داشتهاند.
به Aero اغلب به عنوان یک تزئین غیر کارکردی بیهوده نگریسته شده است؛ چیزی زیبا برای پوشاندن رابط کاربر. افرادی که در مورد این که منوی گرافیکی باید عمودی حرکت کند یا افقی بیخود بحث میکنند همانهایی هستند که توان به نمایش گذاشته شده از سوی Avalon برای انتقال برنامههای آینده ویندوز را نادیده میگیرند.
موضوع کاری نیست که مایکروسافت با رابط ویستا انجام میدهد، موضوع مفهومی است که میتواند با وجود همه این توان در دستان طراحان و توسعهدهندگان برنامههای کاربردی با نرمافزار شما تحقق یابد.رابط Aero و رابطهای کاربر برنامههای کاربردی که از WPF در آینده به صورت کامل بهره خواهند برد، میتوانند از این افکتهای گرافیکی استفاده کنند: D2، 3D، انیمیشن 3D، مقیاسبندی آسان، متن مبتنی بر بردار و حرکت و رندر شکل، شفافیت، بلور کردن، سایههای حرکت، حرکتهای شیء و موارد بسیار زیاد دیگر.
رابط کاربر ارتقا یافته ویستا
رابط کاربر Aero یک نمایش کمینه از برخی از چیزهایی است که سازندگان برنامههای کاربردی میتوانند با استفاده از WPF از آنها بهره ببرند. مشخص است که مایکروسافت عمدا طراحان خود را از تبدیل سیستم عامل به یک گردشگاه theme باز داشته است.
به هر حال، استفاده از شفافیت در Sidebar ویندوز تصوری از چیزهای ممکن به شما میدهد. آیکونهای قابل تغییر (از نظر اندازه) Windows Explorer نشانه دیگری هستند.
Photo Gallery ویندوز یک ابزار عالی برای مدیریت تصاویر است که تا حد زیادی به توان WPF وابسته است. شفافیت (Transparency) یک دسکتاپ درهم و برهم را به نمایش میگذارد.
هیچ چیز مانند احساس آزاردهنده تلاش برای یافتن یک پنجره در میان 20 پنجره باز نیست. و هنوز بسیاری از کاربران قدرتمند به این صورت کار میکنند.
استفاده مایکروسافت از شفافیت در ویستا ظریف و ماهرانه است. آن چیزی نیست که هنگامی که به ویستا نگاه میکنید ببینید؛ چیزی است که در هنگام استفاده از آن احساس خواهید کرد.
هر چه حس زیباییشناسی شما قویتر باشد، بهتر و بیشتر آن را احساس خواهید کرد. شما میدانید که پنجره در پشت پنجره فعلی قرار دارد. شما قادر به مشاهده آن هستید و آن را گم نکردهاید.
اما یک تغییر مهم در منوی Start، ارائه جستجوی مبتنی بر متن است. این ایده از وب گرفته شده است. هنگامی که شما برای اجرا کردن یک برنامه اقدام میکنید و نمیدانید که کجای منوی Start قرار دارد، فقط کافی است نام برنامه را درون جستجوی یکپارچه منوی Start تایپ کنید.
Control Panel روی برخی سیستمها حدود 50 اپلت دارد. تایپ کردن نام اپلت مورد نظرتان در قسمت جستجوی یکپارچه Control Panel بسیار سادهتر از آن است که بخواهید مستقیما سراغ آن بروید. یافتن راه خود در ویندوز همیشه آسان نبوده است.
اما مایکروسافت ویژگیهای متعدد کلیدی به ویستا افزوده است که مدیریت پنجرهها و یافتن فایلها را بسیار سادهتر کرده است.
ویروس ELK CLONER نخستین ویروسی است که در 1982 به رایانههای شخصی سراسر جهان حمله کرد. ELK CLONER از طریق فلاپی دیسک کامپیوترهای Appel II گسترش یافت و شعری را که سروده طراح نوجوان این ویروس بود به نمایش میگذاشت.
ویروس BRAIN نخستین ویروسی است که به رایانههایی که با سیستم عامل داس مایکروسافت کار میکردند در سال 1986 حمله کرد. این ویروس نوشته 2برادر پاکستانی بود و در این حمله شماره تلفن تعمیرگاه رایانه آنها را بهجا میگذاشت.
ویروس MORRIS را یک دانش آموخته دانشگاه کرنل در 1988 نوشته بود. پدر این فرد یک کارشناس ارشد دولتی در زمینه امنیت رایانه بود. این ویروس به حدود 6 هزار رایانه دانشگاه و رایانههای نظامی که به اینترنت متصل بودند سرایت کرد.
اگرچه پیش از موریس، ویروسها در اینترنت منتشر شده بودند اما تا پیش از مطرح شدن موریس، هیچکدام در سطح گسترده شیوع نیافته بودند.
ویروس MELISSA یکی از نخستین ویروسهایی بود که در 1999 از طریق نامه الکترونیک به رایانههای شخصی حمله کرد. زمانی که کاربر، ضمیمه نامه الکترونیک (attachment) را باز میکرد این ویروس نسخههایی از خود را به ۵۰ نفر اول موجود در دفترچه نشانیهای کاربر میفرستاد و از این طریق طی چند ساعت در سراسر جهان منتشر شد.
ویروس LOVE BUG نیز در سال 2000 از طریق ضمیمه نامه الکترونیک منتشر شد. این ویروس با سوءاستفاده از احساسات انسان و تظاهر به نامه عاشقانه، فرد دریافتکننده را فریب میداد تا اقدام به گشودن نامه کند.
ویروس CODE RED در سال 2001 از یک نقص در نرمافزار مایکروسافت بهرهبرداری میکرد. این ویروس یکی از نخستین کرمهای شبکه بود و از آنجا که تنها نیازمند ارتباط شبکه بود و نیازی به باز کردن ضمیمه نبود، به سرعت منتشر شد. اگر چه این نقص شناخته شده بود، اما بسیاری از اپراتورهای سیستم، وصله نرم افزاری را که مایکروسافت یک ماه قبل از آن منتشر کرده بود نصب نکرده بودند.
ویروس BLASTER نیز در سال 2003 با استفاده از یک نقص شناخته شده در نرمافزار مایکروسافت، با شیوع SoBig ۲۰۰۳ همراه شد. این ویروس شرکت مایکروسافت را بر آن داشت که برای ترغیب افراد در کمک به دستگیری و تعقیب قانونی نویسندگان این ویروس، جایزه نقدی تعیین کند.
ویروس SASSER نیز در سال 2004 با استفاده از یک نقص مایکروسافت، موجب میشد برخی رایانهها بهطور مداوم خاموش و راهاندازی مجدد شوند و اگر چه این ویروس به دشواری آخرین نرمافزار بداندیش نام گرفت، اما از آن زمان تاکنون به خاطر آنکه شبکهها ابزارهای دفاعی بهتری را نصب کرده و نویسندگان ویروسها سعی کردند مانع از شناسایی و از بینبردن کارهایشان شوند، ویروسها کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند.
منبع: فوربیس
در سال 1980 برای نخستین بار نام توسعه پایدار در گزارش سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی (IUCN) آمد. این سازمان در گزارش خود با نام استراتژی حفظ منابع طبیعی این واژه را برای توصیف وضعیتی به کار برد که توسعه نه تنها برای طبیعت مضر نیست، بلکه به یاری آن هم میآید.
پایداری میتواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی.
در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی اتفاقی تمرکز ندارد بلکه به جنبههای اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه میکند. توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط زیست است.
یکی از مهمترین رویدادهای بینالمللی که در زمینه توسعه پایدار وجود دارد، نشست جهانی توسعه پایدار(WSSD) است. در این نشست توافقهایی در زمینه توسعه پایدار میان شرکتکنندگان انجام شد.
کاهش تعداد افرادی که دسترسی به آب ندارد به نصف تا سال 2015 میلادی، به حداقل رساندن مواد شیمیایی که بر سلامتی انسان و طبیعت اثرات مخرب میگذارند تا سال 2020 میلادی، نصف کردن سرعت کاهش ذخیرههای دریایی و رساندن منابع دریایی به سطحی پایدار تا سال 2015 میلادی، کاهش روند از بین رفتن تنوع طبیعی تا سال 2010 میلادی، افزایش پایداری در استفاده از انرژیهای تجدیدشونده و برنامهریزی برای تدوین برنامهای 10 ساله در مورد توسعه پایدار از اصلیترین توافقات این نشست بود.
هرچند این روزها بسیاری از دولتمردان و فعالان زیست محیطی به دنبال رسیدن به توسعه پایدار هستند، اما برخی فعالان زیست محیطی این گزینه را برای حفظ محیط زیست کافی نمیدانند.
آنها معتقدند در با توجه به روند استفاده از منابع تمام شونده و از بین بردن منابع در جهان واژه "توسعه پایدار" مناسب نیست و باید از لفظ جایگزینی چون "پایداری توسعه" استفاده کرد تا این مفهوم در ذهن تداعی نشود که قرار است منابع جدیدی تولید شود.
این مدل مفهومی پژو میتواند بیانگر حس رانندگی و هیجان باشد. در اولین نگاه به این خودرو، دیزاین متفاوت آن با دیگر محصولات پژو و خودروهای مفهومی گذشته این کمپانی، نظر هر بینندهای را جلب خواهد کرد. البته به خوبی میتوان پژو بودن RCZ308 را درک کرد و این بدان مفهوم است که طراحان پژو به خطوط طراحی در پژو پایبند بودهاند.
در طراحی این خودرو مفهومی، طراحان تمامی تلاش خود را معطوف به استفاده از مواد سبک کردهاند و در بسیاری از قطعات این خودرو از آلیاژ آلومینیوم و فیبرکربن و کروم استفاده کردهاند. طراحی RCZ308 به گونهای است که در نمای روبهرو خودرو، شما با یک پژو جدی و خشمگین روبهرو میشوید!
ورودی هوای بسیار بزرگ به همراه چراغهایی کشیده که یادآور استایلFeline Concept607 است (یکی از خودروهای مفهومی پژو در سال 2000) و لامپهای مه شکن در اطراف هواکش که حس کاملا تهاجمی به خودرو داده اند. به نسبت گذشته و طرحهای مفهومی قبلی پژو، این مدل دارای فرم بسیار هماهنگ تر و عضلانیتری است.
در نمای جانبی وجود گلگیرهای کاملا عضلانی و برجسته، بر حس تهاجمی بودن و اسپرتی خودرو میافزایند، از دیگر نکاتی که در نمای جانبی حائز اهمیت است، اُورهنگ کوتاه خودرو است (میزان پیش آمدگی خودرو بعد از چرخ ها، به زبان ساده تر طول خودرو بعد از چرخها بسیار کمتر از نمونههای عادی است).
خطوط تشکیل دهنده سقف و برجستگی زیر در خودرو و انحنای شیشههای جانبی خودرو همگی سبب شدهاند این خودرو در نمای جانبی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد و به نسبت کانسپتهای قبلی پژو که اصولا نکته خاصی در طراحی نداشتند این مدل سرشار از نکتههای جالب و زیباست.
در نمای پشت RCZ Concept نیز شاهد همان یکپارچگی و ترتیب در طراحی هستیم و باز هم وجود خطوط برجسته و فرمها پر انرژی، اسپرت بودن این خودرو را به بیننده القا میکند. نکته جالب دیگری که در طراحی این خودرو مفهومی پژو جلب توجه میکند، سقف آن و فرم خاص ایرودینامیک آن است. البته این فرم در گذشته توسط خودروسازهای دیگری نظیر شورلت و بی ام و دوج و ... چندین بار مورد استفاده قرار گرفته است (Dodge Viper GTS, BMW Z8, …).
البته پژو از این فرم به خوبی و در جای مناسبی استفاده کرده است و ترکیب آن با ستونهای پولیش شده یکپارچه سقف، هماهنگی خوبی دارد.
در نمای داخلی نیز به تبعیت از نمای خارجی شاهد یک دیزاین اسپرت هستیم. استفاده از چرم سفید و مشکی به همراه دوختهای به رنگ سفید در ترکیب با قطعات فلزی روی صندلیها و بخشهای دیگر، کابینی کاملا اسپرت را پدید آورده است.
در طراحی صندلیها از فرمهای کاملا مشخص و قابل تفکیک استفاده شده و در بقیه اجزای کابین نیز شاهد چنین فرمهایی هستیم. استفاده از خطوط زاویه دار در کنار بکارگیری متریالهای مناسب همگی در افزایش حس اسپرت خودرو سهیم هستند.
دیتیلها در فضای داخلی همگی حس کاملا مدرن و اسپرت دارند، سردنده و مجموعه اطراف آن با فرمی پنج ضلعی و جدید، فرمان ساده ولی در عین حال جذاب، خروجیهای هوای دایرهای شکل با قاب از جنس کروم، استفاده از بافت فیبر کربن، پدالهای آلومینیومی به همراه قطعات پلاستیکی دایرهای شکل برای ایجاد اصطکاک با کف کفش، ساعت اسپرت مارک Bell&Ross® .
این خودرو مفهومی در رده 2+2ها قرار میگیرد، این بدان معناست که صندلیهای عقب جای چندان کافی برای افراد بالغ ندارد و بیشتر مناسب کودکان و قرار دادن چند ساک مسافرتی است که البته با جمع کردن آنها در کف خودرو فضای بار وسیعتری را در صندوق عقب خواهید داشت.
هنگامی که راننده در پشت فرمان RCZ308 قرار میگیرد صندلیهای ارگونومیک این خودرو بدن آن را در بر میگیرد و راننده به لطف شیشههای وسیع خودرو، دید وسیعی از محیط بیرون را در اختیار دارد.
شیشههای جلو و عقب از جنس پلی کربنات هستند و در عین مقاوم بودن از وزن کمتری نیز برخوردارند. البته این شیشههای تیره (از نمای خارجی) در ترکیب با سقف مشکی از جنس فیبر کربن هماهنگی خاصی را به نمای خارجی خودرو در این قسمت دادهاند. پژو جدید از یک موتور 6/1 لیتری بهره میبرد که با همکاری PSA پژو ـ سیتروئن و BMW پدید آمده است.
این موتور در حقیقت همان موتوری است که در مدل 207 RC مورد استفاده قرار گرفته است با این تفاوت که به کمک نرم افزار جدیدی که در آن استفاده شده است قدرت موتور از 175 اسب بخار به 218 اسب بخار افزایش یافته است.
در مجموع با یک نگاه منصفانه به RCZ308 میتوان امیدوار بود در آینده شاهد خودروهایی زیباتر و متفاوت از پژو خواهیم بود، البته برگزاری مسابقات طراحی پژو و بررسی خواستهها و سلایق مردم نقش بسزایی در رسیدن به این نقطه در طراحی پژو دارد.
باید این نکته را بپذیریم که طراحی در پژو چه آن را زشت یا زیبا، حرفهای یا آماتور، بنامیم هر چه که هست مطابق با سلیقه دوستداران پژو و بهطور کلی عامه مردم علاقهمند به خودرو است، پس مسلماً این خودرو ساز در این زمینه بسیار موفق عمل کرده است و حرکت پژو در بهدست آوردن سلیقه مخاطبان از طریق مسابقات طراحی امری است که دیگر خودروسازان را نیز به فکر راهاندازی مسابقاتی مشابه انداخته است؛ که همانا نتیجهای جز جلب مخاطبان بیشتر و بهدست آوردن نیاز مخاطبان با روشی ساده در پی نخواهد داشت.
البته پیش از آن سیستم عامل DOS این شرکت، شهرت جهانی پیدا کرده بود و به دلیل عقد قرارداد با شرکت IBM (بزرگترین تولید کننده PC در آن زمان) تقریبا به عنوان معروفترین و پر کاربرترین سیستم عامل بود.
مهمترین ضعف سیستم عامل تک کاره بودن آن (Single Task) و محیط متنی و خشک آن بود. به همین دلیل مایکروسافت ابتدا نرمافزاری تحت عنوان ویندوز 3.1 را روانه بازار کرد که در محیط DOS کار میکرد و یک محیط گرافیکی ساده در اختیار کاربران قرار میداد که تا حدودی امکان نمایش فیلم و تصویر را نیز دارا بود. البته ویندوز 3.1 یک سیستم عامل نبود بلکه به عنوان یک نرمافزار کاربردی برای ایجاد محیط گرافیکی تحت سیستم عامل DOS محسوب میشد.
با رفع اشکال ویندوز 3.1 و تبدیل آن به یک سیستم عامل، مایکروسافت موفق به ساخت اولین سیستم عامل گرافیکی خود، ویندوز 95 شد و پس از آن با تغییر در ساختار ظاهری و گرافیکی آن، ویندوز 98 و ME را تولید کرد. با تغییر هسته اصلی سیستم عامل که دارای امنیت بیشتری بود، ویندوزهای سری NT تولید شد که از جمله آنها میتوان به ویندوزهای NT4.0 ، 2000 ، 2003 ، XP و آخرین نسخه آن یعنی ویستا اشاره کرد که نسخه عمومی آن تا چند روز آینده به بازار خواهد آمد.
نسخههای سری NT ، از ساختار امنیتی خاصی برخوردار بوده که در محیط های شبکه از امنیت بالایی برخوردارند و همچنین اضافه شدن قابلیت Domain Controller در آنها، مدیریت شبکه را بسیار متمرکز و آسانتر از قبل کرد.
قیمت ویندوز 95 در زمان ارائه به بازار 89.85 دلار بود در حالیکه ویندوز ویستا بین 199 تا 399 دلار قیمت گذاری شده است. چنانچه بخواهید ویندوز خود را از XP به ویستا ارتقاء دهید، باید 99 دلار پرداخت کنید.
نسخه خانگی آن (Home Edition) به میزان 259دلار قیمت گذاری شده و نسخه حرفهای آن (Professional) هم 399 دلار قیمت دارد.
تعداد خطوط برنامه نویسی شده در ویندوز 95 ، 11.2 میلیون خط بوده است در حالیکه در ویندوز ویستا ، حداقل 50 میلیون خط بنامه وجود دارد. برای تولید ویندوز 95 دقیقا 200 برنامه نویس مشغول به کار بودند و در ویندوز ویستا 2000 برنامه نویس به صورت همزمان مشغول به کار بودهاند.
پیشرفت امکانات مایکروسافت طی 20 سال اخیر به حدی بوده که بیل گیتس اکنون ثروتمندترین فرد جهان است و روز به روز بر ثروت خود میافزاید و به نحوی کل جهان را به خود و محصولاتش وابسته کرده است. در واقع بیل گیتس و شرکایش باید ممنون مسئولان شرکت Dr Dos باشند که دیر به جلسه با شرکت IBM رسیدند و مسئولان IBM که این فرصت را به شرکت کوچک مایکروسافت دادند تا سیستم عامل خود را بر روی کامپیوترهای خانگی IBM قرار دهند و اینگونه شهرت جهانی پیدا کنند.
ویستا پنج سال بعد از عرضه سیستمعامل قبلی مایکروسافت یعنی ویندوز اکسپی، به منظور تقویت امنیت آن و با تأخیر عرضه شد.
این درحالی است که سایر سیستمعاملهای قبلی این شرکت در فاصلههای تقریباً دو یا نهایتاً 3 ساله عرضه شده بودند.
همین تأخیر در عرضه ویستا باعث شده که خیلی از کاربران به این وعده مایکروسافت چندان امیدوار نباشند.
ضمن اینکه عرضه ویستا هم چند بار پشت سر هم به تأخیر افتاد.
Windows Mobile 6.0 که قرار است تا بهار به بازار ارائه شود، احتمال دارد در کنگره بارسلون در هفته آینده نیز به نمایش گذاشته شود.
سیستمعامل جدید که در ادامه سیاست مایکروسافت برای ورود به بازار تلفن همراه است، دارای نرمافزار کامل برای کار با صندوق پست الکترونیک و همچنین دارای مسنجر مایکروسافت بوده و کاربران به صورت پیشفرض به سایت مایکروسافت وصل خواهند شد.
این استراتژی مایکروسافت یعنی ورود به بازارهای نرمافزاری غیر از کامپیوترهای رومیزی که از چندی پیش آغاز شده و مایکروسافت که در دنیای کامپیوترهای رومیزی رقیبی برای خود نمیبیند، قصد دارد علاوه بر حفظ موقعیت خود، دیگر بازارها را نیز تصرف کند.
در زمینه سیستمعامل ابزارهای بیسیم و تلفن همراه در حال حاضر تنها شرکت سیمبین رقیب آنهاست که بنابر آمار گارتنر ، 100 میلیون تلفن همراه با سیستم عامل این شرکت تاکنون به فروش رفته است. این در حالیست که طبق پیشبینی گارتنر ، تا سال 2009 تنها 64 میلیون تلفن با سیستم عامل مایکروسافت به فروش خواهد رفت.
سیستمعامل جدید شرکت مایکروسافت، ویندوز ویستا، که هنوز مدت زیادی نیست که به بازارها راه یافته است، بزودی با SP1 یعنی همان Service Pack 1 اولین ارتقا را تجربه خواهد کرد.
مایکروسافت امروز اعلام کرد SP1 نه برای ایجاد فیچرهای تازه، بلکه صرفا به قصد تقویت ویستا طراحی شده است.
شرکت مایکروسافت برای اولین بار پس از پنج سال، ویستا، سیستم عامل جدید خود برای کامپیوترهای شخصی را به بازار عرضه کرد.
صاحبان شرکتها از 30 نوامبر (30 آذر 1385) خریدن مجوز ویندوز ویستا را آغاز کردند
مخصوصاً کسانی که استفاده زیادی از اینترنت دارند، عملاً همیشه با فایلهای فلش سروکار دارند.
از انواع سایتهای مورد علاقه کاربران که معمولا نشانی آنها دستبهدست میچرخد و از طریق ایمیل برای دیگران فرستاده میشود، میتوان به سایتهایی اشاره کرد که با ورود به آنها یک کارتون به همراه افکتهای صوتی و موسیقی متن مشاهده میشود. اکثر تبلیغات اینترنتی هم با فلش ساخته میشوند.
اما شرکت مایکروسافت برای فلش، رقیبی تراشیده است به نام سیلورلایت (Silverlight). سیلورلایت آنقدر جذاب و وسوسهکننده است که حتی عاشقان فلش را نگران کرده.
فلش چیست؟
فلش برنامهای است برای ساخت انواع بازیهای دو بعدی، فیلم و پویانماییهای (انیمیشن) اینترنتی که روی پخش کننده فلش (Flash Player) اجرا میشود.
بیش از 15 فرمت فلش وجود دارد که معروفترین آنها swf و fla و flv (فرمت تصاویر ویدئویی سایت یوتیوب) و ac (اکشن اسکریپت) هستند.
ایده ساخت فلش به دهه 1980 و زمان تحصیل جاناتان گی در دبیرستان برمیگردد. او پس از فارغالتحصیلی از دانشگاه با همکاری چارلی جکسون و میشله ولچ، یک شرکت نرمافزاری به نام فیوچر ویو را تاسیس کرد که چندین نرمافزار گرافیکی به بازار عرضه کرد.
کار روی فلش در همان زمان (1993) آغاز و نخستین نسخه نرمافزار فلش در 1996 عرضه شد. آن زمان، این شرکت در شرکت بزرگ نرمافزاری مایکرومدیا (سازنده گرافیکهای برداری و نرمافزار مشهور فریهند) ادغام شدهبود.
از سال 1996 فلش برنامهای محبوب برای اضافهکردن انیمیشن به صفحات وب بهشمار میرود. با تلاش متخصص مشهور روابطعمومی، رالف میتمن که آنزمان برای مایکرومدیا کار میکرد، یاهو و مایکروسافت (سایت msn) از فایلهای فلش در پورتال خود استفاده کردند.
به مرور زمان، این برنامه گرافیکی، تبلیغات، اجرای صفحات وب، پخش جریان فیلم زنده و معمولی را در صفحات غنی اینترنتی رایج کرد. فلش، اسکریپت خاصی به نام اکشن اسکریپت دارد که برای تعاملیکردن برنامههای فلش و بازیهای آن بهکار میرود.
فایلهای (swf (shokwave flash تصاویر متحرکی از نوع برداری هستند که در آنها قابلیت ایجاد لینک در خود فایل یا ایجاد لینک به هر آدرس اینترنتی وجود دارد.
این فایلها فقط توسط فلش پلیر یا به میزبانی آن قابل اجرا هستند و نمیتوان آنها را ویرایش کرد. بعضی برنامهها امکان دریافت این نوع فایل و تبدیل آن به فرمتهای دیگر را میدهند مانند quick time.
به این ترتیب فلش، یک فناوری نرمافزاری است که با استفاده از آن میتوان تصاویر متحرک، موسیقی و افکتهای صوتی را ساخت. از طرف دیگر فلش امکان ارتباط با کاربر و دریافت فرمان از طریق موس را نیز دارد؛ لذا فلش معمولا برای بازیهای اینترنتی، کارتونها و تبلیغات بهکار گرفته میشود.
مشخصه جالب فایلهای فلش، کوچکی اندازه آنهاست؛ لذا میتوان کارتونهای نسبتا پیچیده و طولانی را با خیال راحت با استفاده از این نرمافزار تولید کرد و برای مشاهده دیگران روی اینترنت قرار داد. همین اندازه کوچک بود که موسسان یوتیوب را ترغیب کرد که برای قراردادن کلیپهای ویدئویی روی اینترنت - طوری که بتوان آنها را به راحتی در دسترس دیگران قرارداد- به سراغ فلش بروند و بهاین ترتیب، فرمت flv (فلش ویدئو) ابداع شد.
پای مایکروسافت در کفش آدوبی
پس از ارائه نسخه هیجانانگیز mx، در پاییز 2005، آدوبی (Adobe) سازنده نرمافزارهای معروف فوتوشاپ و آکروبات، سهام شرکت مایکرومدیا (که شعارش این بود که «ما دنیای اینترنت را از آن خود میکنیم») را خرید و به این ترتیب صاحبامتیاز نرمافزارهای معروف و پرکاربر این شرکت ازجمله فریهند، دریمویور و همچنین فلش شد. اما مایکروسافت که همیشه در تولید نرمافزارهای گرافیکی یک پله از آدوبی و کارل (Corel) عقب بود، یکی از متقاضیان خرید مایکرومدیا بود که این بار هم در یک خرید دیگر شکست خوردهبود.
مجموعه این فعالیتها باعث شد که مایکروسافت از برتری خود در بازار استفاده کند و عرصه را برای آدوبی تنگتر کند. برای همین این شرکت به سراغ ساخت نرمافزارهایی رفت که رقیب جدی برای نرمافزارهای معروف آدوبی مخصوصا آکروبات ریدر باشد.
اوج این انحصارطلبی مایکروسافت را میتوان در آفیس 2007 دید. به این ترتیب مایکروسافت ترغیب شد که رقیبی هم برای فلش بسازد و اینگونه سیلورلایت در استودیو اکسپرسیون مایکروسافت که پیش از این نرمافزارهای فرانت پیج (Front Page) و فیچرهای اینترنت اکسپلورر (IE) را ساختهبود، ابداع شد.
سیلورلایت اکنون در مرحله آزمایش قرار دارد و نسخه ( RC1 (Release Candidate آن روی اینترنت قرار دارد.
رقیب جدی فلش؟
مطابق تحقیقات انجام شده در حال حاضر نزدیک به 99 درصد کاربران اینترنت، Flash Plugin را روی مرورگرهای خود نصبکردهاند و امکان مشاهده تصاویر متحرک و موزیک زیبای ساخته شده بهوسیله این فناوری را دارند.حجم این برنامه بسیار کم و حدود 500 کیلو بایت است و ویندوز XP و همینطور IE و فایرفاکس، به طور خودبهخود این برنامه را دارند، درحالی که تعریف مایکروسافت سیلورلایت دقیقا همان تعریف آدوبی فلش است؛ یعنی فناوری نرمافزاری که با استفاده از آن میتوان تصاویر متحرک، موسیقی و افکتهای صوتی را ساخت.
بنابراین سیلورلایت، برای خارج کردن انحصار انیمیشنهای ویدئویی از دست آدوبی فلش، نیاز به نقاط برتری پررنگی دارد.
آدوبی ساکت نمینشیند
حالا که حاکمیت فلش با عرضه سیلورلایت به خطر افتاده، آدوبی به دنبال افزایش مزیتهای فلش است. برای همین مهندسان این شرکت با افزودن پشتیبانی برای استاندارد ویدئوی فشرده، امکان پخش ویدئوهای کیفیت بالا در فلشپلیر را فراهم کردهاند.
قرار است آدوبی نسخه آزمایشی فلش جدید با نام Moviestar را منتشر کند که در آن پشتیبانی از استاندارد H.264 افزوده شده است که امکان پخش محتواهای ویدئویی کیفیت بالا (HD) را در فلش پلیر فراهم میکند. علت انتخاب این استاندارد برای پشتیبانی از سوی آدوبی، استفاده از آن توسط تولیدکنندگان محتوا و توزیع کنندگان رسانهای بیشمار است.
ماسیلورلایت از رسانههای صوتی و تصویری ویندوز استاندارد ویدئوی فشرده دیگر مبتنی بر مدیای ویندوز به نام VC-1 پشتیبانی میکند. از فرمتهایH.264 وACC مورد استفاده در نسخه جدید فلش، در فرمتهای جدید دیویدی یعنیHD و Blue Ray استفاده میشود.
همچنین آدوبی اعلام کرده که میخواهد نرمافزاری به نام Adobe Media Player ارائه کند. در نسخه جدید فلشپلیر پشتیبانی از فرمتهای M4V, M4A, MOV, Mp4v, 3gp و 3g2 هم دیده میشود.
به نظر میرسد آدوبی حاضر نیست به این سادگی بازار خود را تقدیم مایکروسافت کند. مجموعه این اتفاقات یک پیام دارد: همگرایی و قدرت بیشتر محصولات آدوبی.